Minimalisme

Leven zonder rommel en stress

Voorkom rommel en stress

Rommel kom je overal tegen.
In je huis, je agenda, je inbox, je hoofd.

Het vervelende is dat je er gestresst van kunt raken. Je verliest het overzicht, kunt niets meer vinden of je schaamt jezelf voor anderen.

De oplossing...minimalisme

De Minimalisme Gids

In deze Minimalisme Gids leert je meer over minimalisme. De informatie is verdeeld in drie onderdelen:

I. Wat is minimalisme?
Eerst lees je meer over minimalisme. Wat is minimalisme? Wat is minimalisme niet? Waarom maakt het je leven beter, etc.

II. Basistips minimalisme
Ontdek de basistips van minimalisme. De uitgangspunten en technieken die telkens terugkomen en op elk onderwerp van toepassing zijn.

III. Minimalisme in de praktijk
Hier vind je een aantal onderwerpen waarop je minimalisme kunt toepassen. Geen complete lijst, maar wel allemaal zaken waar bijna elke minimalist mee te maken krijgt.

I. Wat is minimalisme?

Als je een gids maakt over minimalisme is het wel handig om eerste even uit te leggen wat dat nu eigenlijk is, minimalisme.

Mijn definitie van minimalisme:
"Minimalisme is een manier van leven waarbij je alleen de dingen bewaart die je écht gebruikt of nodig hebt."

Laten we deze definitie eens wat verder ontleden.

Het is een manier van leven. Dat betekent ook dat het een bewuste keuze is. Je kiest er dus helemaal zelf voor om dit te doen, of niet.

Minimalisme gaat over het bewaren van dingen. Met dingen worden meestal spullen bedoeld. Daarmee is minimalisme ook bekend geworden. Maar je kunt het ook prima toepassen op andere zaken zoals activiteiten, eten en drinken, mensen, e-mail etc.

Minimalisme gaat over dingen die je écht gebruikt of nodig hebt. Dat is een lastige. Er zijn soms dingen die je wel gebruikt maar niet per se nodig hebt. Ook zijn er dingen die je niet gebruikt maar wel nodig hebt.

Neem als voorbeeld een weegschaal. Heb je die echt nodig? Als je wilt weten hoe zwaar je bent wel. Maar je kunt ook prima zonder. Een ander voorbeeld is een brandverzekering. Het is iets waar je hopelijk nooit gebruik van maakt. Maar het is toch goed om hem te hebben.

Hoe ga je hier dan mee om?

Eigenlijk vrij eenvoudig. Minimalisme draait om de vraag of iets waarde toevoegt aan je leven. Zo ja dan hou je het, zo nee dan kan het weg. Als jij geniet van dat kunstwerkje aan de muur, dan laat je het lekker hangen. Want voor jou is het waardevol.

Dat laatste is ook waar het om gaat. Minimalisme gaat over de dingen die JIJ gebruikt of nodig hebt. Wat dat is bepaal je helemaal zelf.

Wat is minimalisme niet?

Het is ook belangrijk om te begrijpen wat minimalisme niet is. Sommige mensen denken namelijk dat minimalisme inhoudt dat je met zo weinig mogelijk dingen moet leven. Als jij dan iets nieuws koopt krijg je de opmerking: ‘ik dacht dat jij een minimalist was?’

Maar dat is helemaal niet wat minimalisme is. Waar het om gaat is dat je het overbodige uit je leven verwijderd. Een minimalist is niet tegen het kopen of bezitten van dingen. Alleen maar tegen het kopen of bewaren van dingen die je helemaal niet gebruikt of nodig hebt.

Waar kun je dan aan denken?

  • Spullen die je helemaal niet gebruikt
  • Kleding die je niet draagt omdat het niet past of mooi is
  • Activiteiten die je niet leuk vindt
  • Vervelende mensen
  • Ongezond voedsel
  • Digitale rommel zoals teveel e-mail

Minimalisme is ook geen doel op zich. Het is eigenlijk gewoon een techniek waarmee je de kwaliteit van je leven kunt verhogen. Je leven moet er juist beter op worden, anders doe je iets niet goed :)

Waarom word je minimalist?

Er zijn heel veel redenenen om minimalist te worden:

  • Je huis ziet er minder rommelig uit
  • Je kunt spullen eenvoudiger vinden
  • Schoonmaken wordt eenvoudiger
  • Het kost minder geld
  • Je hebt minder schulden
  • Je kunt mooiere en betere spullen kopen
  • Je ervaart meer rust
  • Je bent gelukkiger

En zo kunnen we nog wel even doorgaan :)

Waar het om gaat is dat je jezelf realiseert dat je niet iets kwijt bent als je iets weg doet. Maar dat je er feitelijk iets mee verdient. Meer rust, meer vrijheid, minder stress.

Je zult ook ervaren dat je de spullen die je wegdoet niet gaat missen. Als je een paar maanden bezig bent en letterlijk honderden of duizenden dingen hebt verwijderd, kom je er tot je eigen verrassing achter dat je eigenlijk niets mist van wat je hebt weggedaan.

Wat zijn de regels?

Het leuke aan minimalisme is dat er geen regels zijn. Je mag het op jouw manier invullen. Jij bepaalt welke zaken overbodig zijn in je leven en welke niet.

Er zijn minimalisten die met slechts dertig bezittingen de wereld rondreizen. Er zijn minimalisten die ervoor kiezen om in een piepklein huisje te wonen.

Maar de meeste minimalisten zijn gewone mensen zoals jij en ik die wat meer bewust willen nadenken over wat ze wel en niet in hun leven binnenlaten.

In deze gids doe ik een aantal aannames en beweringen. Zoals dat de meeste tijdschriften die je bewaard nooit meer worden gelezen. Als jij nu net de uitzondering bent op die stelling, word dan niet boos op me :) Elk mens is anders en alleen jij bepaalt wat er voor jou opgaat en werkt.

Hoe word je minimalist?

Tja, er is geen opleiding voor :) Als de uitgangspunten jou aanspreken en je noemt jezelf vanaf nu minimalist dan ben je het.

Er zijn geen vaste regels, dus hoe jij het invult is helemaal aan jou. In deze gids vind je een aantal voorbeelden waarop je minimalisme kunt toepassen. Het ene onderwerp zal je meer aanspreken dan het andere.

Lees de basistips in deel II eens door en kies dan een onderwerp wat je aanspreekt uit deel III. Ga gewoon eens aan de slag en ervaar zelf hoe waardevol het is.

Het is belangrijk om te onthouden dat minimalisme een manier van leven is. Het is een proces. Soms ben je er wat meer mee bezig en soms wat minder. Dat is helemaal prima. Deze gids is juist ook geschreven om het er af en toe bij te pakken en weer een minimalistisch stapje te zetten. Doe het lekker in je eigen tempo en op de momenten dat het jou uitkomt.

Realiseer je ook dat spullen wegdoen een techniek is. Het is niet dat jij het niet kunt. Het is gewoon iets wat je nooit geleerd hebt om te doen. Het is net als met fietsen. Als je nooit hebt gefietst val je om. Als je de techniek eenmaal doorhebt wordt het een automatisme en denk je er niet eens meer bij na.

Verder is het slim om te beginnen met de echte rommel in huis. Elke nieuwe techniek die je leert moet je doorkrijgen totdat het vanzelf een routine wordt. In het begin denk je misschien nog dat je iets wegdoet waar je later spijt van krijgt (dat is vrijwel nooit zo). Maar als je begint met de echte troep is de kans daarop sowieso nul.

II. Basistips minimalisme

Zoals gezegd zijn er geen vaste regels voor de minimalist. In de zin dat je maar twee paar schoenen mag hebben. Of tien boeken. Dat bepaal je helemaal zelf. Maar er zijn wel een paar uitgangspunten en technieken die telkens terugkomen en op elk onderwerp van toepassing zijn.

In de volgende hoofdstukken vind je algemene tips die toepasbaar zijn op vrijwel elk onderwerp. Als je die tips af en toe doorleest ga ze op een gegeven moment vanzelf toepassen.

Wegdoen gaat voor opbergen

Er is een hele bedrijfstak die draait om opbergsystemen. Maar als minimalist leer je dat je geen zaken moet opruimen die je eigenlijk niet nodig hebt. Dan camoufleer je het probleem alleen maar. De juiste volgorde is 1. wegdoen en 2. opbergen.

Met andere woorden: het is niet slim om iets netjes op te ruimen terwijl je het eigenlijk beter weg zou kunnen doen omdat je het toch niet gebruikt.

Een uitzondering maak ik voor zaken waar je over twijfelt. Die kun je tijdelijk opruimen. Daarover later meer. Overigens zeg ik bewust ‘wegdoen’ en niet ‘weggooien’. Je kunt spullen namelijk ook weggeven of verkopen.

Zou je het nu kopen?

Regelmatig heb je iets in je handen waarbij je denkt ‘zal ik dit nu wegdoen of niet?’ Je weet het gewoon niet.

Dan is een handige vuistregel om te bepalen of het weg kan de vraag: ‘als ik het niet had, zou ik het dan nu kopen?’ Als het antwoord daarop nee is, is de kans groot dat je het gewoon weg kan doen.

Deze techniek is vooral handig bij items waarvan je denkt dat je ze misschien nog ooit gaat gebruiken. ‘Misschien nog ooit’ houdt namelijk in 99% van de gevallen in dat je er nooit meer iets mee zult doen. Zou je het nu kopen? Nee? Dan mag het weg.

Hetzelfde geldt voor dingen die je met opruimen tegenkomt terwijl je niet eens meer wist dat je ze had. Zou je het nu niet kopen? Weg dan.

Dit geldt trouwens ook voor cadeautjes die je hebt gekregen van iemand maar waar je niets aan hebt. Zoals een flesje parfum wat niet jouw merk is. Of een supersaai boek. Je bewaart het omdat je het vervelend vindt voor de gever. Maar zou die dat echt vervelend vinden? Misschien hoogstens voor zichzelf omdat hij of zij niet beter heeft nagedacht over het cadeau. Maar je wilt toch niet dat iemand iets bewaard van jou waar hij niets aan heeft? Ik in elk geval niet.

Het is ook heel moeilijk om voor iemand anders in te vullen wat die denkt. Waarschijnlijk is de gever het al lang vergeten. Weet jij nog precies wat je allemaal aan cadeaus hebt gegeven? Ik niet. Bovendien doet het er ook niet toe. Het is nu van jou. Heb je er niets aan? Zou je het zelf niet kopen? Weg ermee!

Stel je ook eens voor dat je helemaal opnieuw zou kunnen beginnen, zonder spullen. Welke dingen zou je dan nu kopen? Alles wat niet op dat lijstje staat kan eigenlijk weg.

Beschouw het als een leermoment

Soms kom je spullen tegen die je ooit hebt gekocht, maar nooit hebt gebruikt. Je kocht het in een opwelling. Het was een mooie aanbieding en je dacht er niet goed over na. Thuisgekomen viel het toch tegen.

Beschouw dit dan als een leermoment. Je hebt een fout gemaakt. Nou, dat doen we allemaal, dat maakt je menselijk. Accepteer het en neem jezelf voor om deze fout niet meer te maken. Ruim vervolgens het betreffende artikel op.

Vergeet ook wat het ooit gekost heeft. Dat is niet meer belangrijk. Het gaat om de waarde die het vandaag de dag nog heeft. Is die waarde laag dan kan het weg.

Gebruik de 20/20 regel

Twijfelen doen we allemaal. Dat is heel menselijk. Maar als je over elk ding wat je in je handen neemt gaat twijfelen zul je weinig voortgang boeken. Dan zou je de 20/20 regel kunnen gebruiken.

De 20/20 regel houdt in dat als je iets kunt kopen voor minder dan 20 euro op minder dan 20 kilometer van je huis (of in minder dan 20 minuten) dan kun je het gewoon weg doen.

Van de 100 dingen zullen er 99 zijn die je nooit meer gaat missen. Die 100e schaf je dan gewoon opnieuw aan. Dat is beter dan alle 100 bewaren.

Overigens is die 20/20 maar een willekeurig getal. Je mag je er best 10/10 of 30/30 van maken. Het gaat om het idee.

Gebruik een twijfelbox

Een goed hulpmiddel voor twijfelaars is de twijfelbox. Stop alles waarover je twijfelt in een doos. Zet er bijvoorbeeld op ‘keukenspullen van datum xxx’. Als je na een aantal maanden de spullen nog niet gemist hebt kunnen ze gewoon weg. En als je een keer mispakt haal je het gewoon uit de doos. Blijkbaar kun je het nog wel gebruiken.

De twijfelbox werkt ook goed als je partner of kind minder met minimalisme bezig is dan jij. Je hebt het dan niet weggegooid, maar gewoon opgeruimd. En als het na een hele tijd nog in de doos zit heb je een goed argument waarom het weg kan.

Overigens zit er geen vaste periode aan de doos. Dat bepaal je ook gewoon zelf. Houd hierbij wel een beetje rekening met seizoensartikelen. Als je in de lente begint kun je niet na drie maanden zeggen dat je de schaatsen niet meer gebruikt...

Stel limieten

Het stellen van limieten is een prima manier om overbodige spullen te voorkomen.

Veel spullen die je maar af en toe gebruikt heb je toch dubbel in huis. Kijk eens of je het tot één kunt beperken. Eén nietmachine, één flesopener, één paar handschoenen, etc.

Heb je echt twintig limonadeglazen nodig, vijftien bekers, dertig bierglazen? Of is tien per stuk voldoende? Kom je echt een keer tekort op een feestje dan was je er gewoon een paar af.

Drink je graag een wijntje of een flesje bier. Maar weet je dat het niet zo goed voor je lijn is. Je kunt met jezelf afspreken dat je alleen in het weekend alcohol drinkt. En maximaal twee per avond.

Welke limieten je stelt maak je natuurlijk helemaal zelf uit. Maar het kan je soms helpen om iets gedisciplineerder te zijn. Bovendien is het eenvoudiger om dingen weg te doen waar je er meer van hebt, want je weet zeker dat je niet misgrijpt.

Denk na over nieuwe aankopen

Je kent vast wel het gezegde ‘eerst de kraan dicht en dan dweilen’. Als jij lekker aan het minimaliseren bent maar aan de andere kant komt het net zo hard weer binnen dan schiet het niet echt op.

Denk dus bewust na over alles wat er vanaf nu in huis komt. Vraag jezelf bij elke volgende aankoop af ‘heb ik dit echt nodig?’

Je kunt ook met jezelf afspreken dat je voor elke nieuwe aankoop één ding wegdoet. Eén erin, één eruit dus.

Pas op voor aanbiedingen

Er is één wijze les die ik lang geleden van mijn opa heb geleerd. Als mijn oma vertelde dat iets op dit moment goedkoop was zei hij altijd ‘veel te duur als je het niet nodig hebt’.

Mensen zijn geneigd om iets te kopen als het in de aanbieding is. Want dan voelt het alsof je veel geld verdient. Dat klopt ook, als je toch al van plan was om het te kopen. Maar zo niet, dan ben je meer geld kwijt dan je eigenlijk van plan was om uit te geven. Bovendien heb je weer iets in huis gehaald wat je ergens moet opbergen.

Pas dus op voor aanbiedingen. Wilde je het toch al kopen, helemaal prima. Zo niet, laat de aanbieding lekker aan je voorbij gaan. Weer wat verdiend :)

Accepteer geen gratis dingen

Op veel plaatsen krijg je gratis dingen. Proefsetjes parfum, folders, pennen, sleutelhangers, noem het allemaal maar op. Niemand verplicht jou om dit te accepteren. Het is namelijk allemaal troep die je in huis haalt. Zeg gewoon vriendelijk ‘nee bedankt’.

Denk nog even aan de vuistregel hiervoor. Zou je het nu kopen? Als je niet van plan was om het te kopen hoef je het ook niet te accepteren. Ook niet als het gratis is.

Kwaliteit boven kwantiteit

Een minimalist is niet tegen het kopen van dingen. Zeker niet als je dat bewust doet en iets koopt wat je echt nodig hebt.

Als je iets koopt is het meestal beter om te gaan voor goede kwaliteit dan voor goedkoop. Een kwalitatief goed product is vaak beter gemaakt, je hebt er meer plezier van en het gaat langer mee.

Kies dus vaker voor kwaliteit boven kwantiteit.

Maak foto’s

Soms twijfel je of je iets weg kunt doen omdat er herinneringen aan zitten. Mensen zijn nu eenmaal sentimentele wezens. Wat je je dan kunt realiseren is dat herinneringen in je hoofd zitten. Je gooit het item weg, niet de herinnering. En als je het item vervolgens vergeet dan is het sowieso al de vraag of die herinnering nu écht zo belangrijk was. Bovendien weet je dat dan toch niet meer ;).

Toch is er een mooie oplossing voor de twijfelaars. Maak er een foto van! Tegenwoordig heeft vrijwel iedereen wel een fototoestel met camera. Fotografeer dat verlebberde moederdagcadeautje van je kind en plaats het in een mapje herinneringen. Backup de foto’s online via tools als Dropbox of Google Drive en je kunt het altijd terugkijken. Gooi het 'kunstwerk' van vijf jaar geleden vervolgens lekker weg.

Geef het goede voorbeeld

Als je ontdekt hoe waardevol minimalisme eigenlijk is, dan wil je dat natuurlijk overbrengen aan anderen. Maar je mag er niet van uitgaan dat iedereen meteen even enthousiast is als jij. Mensen zijn jarenlang door reclamemakers gestimuleerd (misschien moet je zeggen ‘gehersenspoeld’) om maar te kopen, kopen, kopen. Dat poets je niet zomaar weg.

Als jouw eventuele partner of kind(eren) dus niet even enthousiast zijn als jij zit er maar één ding op. Geef het goede voorbeeld. Je weet het, goed voorbeeld doet volgen :)

Wat je in elk geval nooit moet doen is omgevraagd spullen van een ander wegdoen. Je kunt het bespreekbaar maken, maar als de ander niet wil dan houdt het op. Blijf gewoon het goede voorbeeld geven, dan gaat het kwartje vanzelf een keer vallen.

III. Minimalisme in de praktijk

In de volgende hoofdstukken vind je een aantal onderwerpen waarop je minimalisme kunt toepassen. Dit is zeker geen complete lijst, maar het zijn wel allemaal zaken waar bijna elke minimalist mee te maken krijgt.

Geen vaste regels
Weet je nog, er zijn geen vaste regels. Als de tips je niet aanspreken of je wilt het graag anders doen, gewoon doen! Jij bepaalt de regels, niet ik of iemand anders!

Naslagwerk en motivatie
Het hele idee achter deze gids is dat je het ook kunt gebruiken als naslagwerk en als een stukje motivatie en inspiratie. Dus als je over een tijdje weer eens een slag wilt maken, pak er dan een onderdeel uit en ga ermee aan de slag! Je hoeft dan niet de hele gids opnieuw te lezen.

Kleding

Als je net begint als minimalist is je kleding een mooi onderwerp om mee te starten. Het grote voordeel is namelijk dat de kleding van jouzelf is. Zolang je met je eigen kleding bezig bent hoef je niet in discussie met je partner of kind.

Doel
Het uiteindelijke doel bij kleding is om te komen tot een kledingkast met alleen maar dingen die je graag draagt. Kleding dus die lekker zit en die je ook mooi vindt. Ik zeg bewust ‘doel’ want voor de meeste mensen is het niet haalbaar om dat in één keer voor elkaar te krijgen. Het is dus iets waar je naartoe moet gaan werken.

Opschonen
De eerste stap is om alles uit je kast te halen zodat je er een goed zicht op hebt. Bij voorkeur sorteer je alles op soort: broeken bij broeken, shirt bij shirts, etc. Vervolgens ga je per stapel bekijken welke kledingstukken je al lang niet meer hebt gedragen. In principe kunnen die weg.

Vraag je even af waarom je ze niet meer hebt gedragen. Is het kapot, zit het niet lekker of vind je het eigenlijk toch niet mooi? Oké, dan mag het weg. Overal vind je tegenwoordig wel inzamelpunten voor kleding. Stop het in een vuilniszak en maak er een ander blij mee.

Vind je het wel mooi maar past het niet meer, vraag jezelf dan even eerlijk af hoe groot de kans is dat je die (meestal kleinere :) maat ooit nog krijgt (eerlijk zijn hè, er is niemand bij ;) Is dat reëel en ga je het tegen die tijd weer aantrekken? Lekker bewaren dan. Anders maak je er gewoon iemand anders blij mee.

Terugplaatsen
Als je de stapels een beetje goed hebt opgeschoond wordt terugplaatsen al wat eenvoudiger. Vraag je per stapel wel nog even af of je er niet teveel van hebt. Heb je echt tien vesten nodig? Zijn de stapels nog wat groot, overweeg dan om nog wat verder op te schonen. Doe je minst favoriete spullen in de vuilniszak. Als je voor ogen houdt dat je er iemand anders op de wereld heel blij mee maakt, gaat het vaak wat eenvoudiger.

Terughangen per soort
Heb je een hangkast dan is het aan te raden om de kleding per soort terug te hangen. Een tip hierbij is om van links naar rechts te werken. Begin met de grote zware spullen (jasjes, vesten, broeken) en werk toe naar de lichtere (blouses, shirts). Dat geeft rust in je kast.

Geleidelijk vervangen
Als het goed is heb je nu kleding teruggeplaatst die je wel draagt, maar eigenlijk niet meer mooi vindt. Dat is helemaal prima. We hebben niet allemaal het geld om alles in één keer te vervangen. Doe dat gewoon geleidelijk. Als je iets nieuws koopt, zorg er dan voor dat je de oude wegdoet, zodat het niet opnieuw gaat ophopen in je kast.

Kwaliteit boven kwantiteit
Zeker bij kleding geldt ook dat je beter wat minder spullen kunt kopen die echt goed en mooi zijn, dan meer spullen die het net niet zijn. Kwaliteit boven kwantiteit dus.

Voorbeeld voor anderen
Als je huisgenoten zien hoe opgeruimd jouw kast is kan dit een inspiratie zijn om dit ook te gaan doen. Kinderen moet je meestal een handje helpen. Gelukkig zijn de meeste kinderen heel sociaal, dus als je aangeeft dat de kleding gaat naar een ander kindje dat niets heeft om te dragen is wegdoen meestal geen probleem.

Meer inspiratie
Zeker als het gaat over kleding zijn er twee personen die je verder kunnen inspireren (als je het Engels beheerst tenminste):

  • Courtney Carver, een minimaliste die bekend is geworden met Project 333. Een ‘challenge’ om je drie maanden lang te kleden met maximaal 33 dingen.
  • Marie Kondo, auteur van de bestseller ‘The Life-Changing Magic of Tidying Up’. Ze heeft een bijzondere kijk op het opschonen en opruimen van vooral kleding.

Kasten

In kasten verdwijnt de meeste troep. Handig, want je ziet het niet :) De eerste stap is dus ook om het zichtbaar te maken. Haal alles uit de kast en plaats het bijvoorbeeld op de tafel of op de grond.

Sorteren
Om te bepalen of je bepaalde dingen wel of niet wilt bewaren is het slim om ze te sorteren. Verdeel het in categorieën (bijvoorbeeld schrijfspullen) en subcategorieën (pennen). Als je deze spullen op verschillende plaatsen in huis hebt liggen zou het beter zijn om alles tegelijk aan te pakken. Maar dat is niet altijd praktisch dus je kunt het ook kast voor kast doen.

De reden voor deze sortering is om inzicht te krijgen in wat je allemaal hebt. Heb je echt drie perforators nodig? Of is het genoeg om alleen de beste te bewaren?

Wegdoen
Als je alles gesorteerd hebt begin je met verwijderen van de overbodige zaken. Zorg dat je een paar dozen klaar hebt staan. Bijvoorbeeld een doos Verkopen, een doos Rommelmarkt, een doos Doneren en een vuilniszak voor de echte troep.

Doe het echt weg
Zorg ervoor dat je ook echt iets gaat doen met die dozen! Anders verplaats je het probleem alleen maar (naar bijvoorbeeld je schuur of zolder).

Terugplaatsen
Alles wat je wilt bewaren ga je nu terugplaatsen. Probeer dat zoveel mogelijk soort bij soort te doen. Ook is het handig als alle dingen een vaste plaats hebben, dat ruimt veel eenvoudiger op.

Let er bij het terugplaatsen op dat alles eenvoudig te pakken is (lukt dat niet, dan heb je misschien nog teveel bewaard ;-) Dingen die je wel wilt bewaren maar niet veel gebruikt leg je natuurlijk achteraan.

Herhaal het
Kasten zijn gevaarlijk omdat het heel gemakkelijk is om even iets te laten verdwijnen. Voer dus om de zoveel tijd deze actie opnieuw uit. Als het goed is kost het je steeds minder tijd. Bovendien kom je erachter dat je nog dingen hebt bewaard waar je toch eigenlijk niets mee doet...

Keuken

In de minimalistische keuken zijn twee zaken van belang:

  1. Gebruiksgemak
  2. Eenvoud van schoonmaken

Gebruiksgemak houdt in dat je ervoor zorgt dat de spullen die je gebruikt gemakkelijk te pakken zijn. De beste manier om dit te bereiken is natuurlijk door alles wat je niet gebruikt te verwijderen.

Eenvoud van schoonmaken bereik je door niet te veel overbodige spullen te hebben.

Twijfelbox
Soms twijfel je. Ga ik dit nog gebruiken? Dan kan een twijfelbox (zie deel II) uitkomst bieden. Doe het in een doos en als je de spullen na een tijdje niet hebt gemist kunnen ze weg.

Seizoensartikelen
Sommige spullen gebruik je maar af en toe. Die hoef je natuurlijk niet weg te doen. Wat je het minst gebruikt plaats je gewoon achterin de kastjes. Zodat je eenvoudig bij de spullen kunt die je wel vaak gebruikt.

Beperk doublures
Als je een bepaald artikel veel gebruikt, wil dat nog niet zeggen dat je er tien van hoeft te hebben. Heb je echt drie flesopeners nodig? Is vijftig bierglazen niet wat veel als er maar drie mensen bier drinken op je verjaardag? Heb je echt drie flessen afwasmiddel nodig? Of haal je wel een nieuwe als deze op is? Je snapt het punt...

Etensblikken, potjes, flesjes
Vaak staan de kasten vol met allerlei etenswaren in blik of potjes die je niet gebruikt. Ze zijn niet over de datum maar niemand in huis eet het, dus blijven ze maar staan. Kijk eerst of je er iemand anders blij mee kunt maken (de voedselbank?). Of accepteer anders dat je dit gewoon niet had moeten kopen en gooi het weg. Leermomentje, weet je nog?

Koelkast, diepvries
Ga er af en toe eens doorheen. Waarom ligt dit er nog in? Is er echt iemand die dit ooit nog op gaat eten of drinken? Of is het beter om er afscheid van te nemen? Voordat het uit zichzelf de koelkast uitloopt :)

Badkamer

Voor badkamers geldt een beetje hetzelfde als voor keukens. Het belangrijkste is dat je spullen gemakkelijk kunt pakken en dat je de boel eenvoudig schoon kunt houden.

Doe weg wat je niet gebruikt
In de meeste badkamers is de ruimte beperkt. Het is dus zonde als er ook nog allerlei spullen liggen die je helemaal niet gebruikt. Die kleurshampoo terwijl je jouw haren al lang niet meer kleurt. Dat oude scheerapparaat terwijl je tegenwoordig een mesje gebruikt. En honderd proefsetjes parfum waarvan de een nog smeriger ruikt dan de ander...

Tip: accepteer in de winkel die gratis proefsetjes niet meer. Je gebruikt ze toch niet...

Voorkom doublures
Prima om een fles shampoo op voorraad te hebben. Maar tien is misschien wat overdreven, ook als die doos in de aanbieding was...

Zolder

De zolder is in veel huizen de plaats waar de meeste troep terecht komt. Op de meeste zolders vind je drie soorten spullen:

  1. Seizoensartikelen
  2. Spullen die je niet meer gebruikt
  3. Herinneringen

Seizoensartikelen
Seizoensartikelen zijn meestal niet het probleem. Het is prima om je slee, kerstboom of bbq daar te bewaren tot je ze weer nodig hebt. Kijk wel af en toe of er geen spullen tussenzitten die je eigenlijk nooit meer gebruikt.

Spullen die je niet meer gebruikt
De zolder is de ideale plaats voor spullen die je niet meer gebruikt. Lekker uit het zicht dus je hebt er niet veel last van. Toch is dat zonde want daardoor heb je vaak nauwelijks loopruimte en plaats voor de spullen waar je wel iets mee doet.

Opruimen dus. Op zolder liggen vaak wat grotere spullen dus denk goed na wat je ermee gaat doen. Is het te verkopen? Maak er dan een foto van en zet het op Marktplaats. Heeft iemand anders er nog iets aan? Zet het klaar voor de rommelmarkt. Is het echt troep. Breng het naar de stort.

Herinneringen
Op zolder komen ook vaak herinneringen terecht. Spullen waar je niets meer mee doet, maar die je doen terugdenken aan vroeger. Dit zijn vaak de lastigste zaken om op te ruimen.

Wat handig is om te beseffen is dat herinneringen in je hoofd zitten. Die kapotte teddybeer van dertig jaar geleden herinner je je ook wel zonder dat hij stof ligt te happen op zolder. En ben je bang dat je iets echt vergeet, maak er dan een foto van.

Ook hier geldt natuurlijk dat jij de baas bent. Als jij die teddybeer nog elk jaar even knuffelt, dan laat je hem gewoon lekker op zolder liggen :) Maar je hoeft natuurlijk niet alles te bewaren.

Schuur

Waar in huis de meeste troep terecht komt op de zolder is dat buiten je huis in de schuur. Met als gevolg dat je in veel schuren nauwelijks kunt bewegen en moeilijk iets kunt vinden. Dat is jammer, want het is gewoon fijn als je eenvoudig je fiets kunt pakken of het gereedschap dat je nodig hebt.

Opbergsysteem
Een schuur is een soort opbergsysteem. En zoals je weet worden opbergsystemen vaak misbruikt om dingen te bewaren die je helemaal niet gebruikt of nodig hebt. Een prima plaats dus om de technieken uit deel II nog eens door te lezen.

Soort bij soort
Probeer eerst eens om de spullen in de schuur te sorteren per soort. Alles wat je ondertussen in je handen krijgt wat kapot is, gooi je gelijk weg. Als alles per soort is gesorteerd zie je vaak dat je heel veel dingen dubbel hebt. Zo kwam ik laatst vijf schroevendraaiers tegen van hetzelfde formaat. Bewaar gewoon de beste en geef de andere weg (google eens op Gered Gereedschap).

Ga ik dit nog gebruiken?
Stel jezelf de vraag of je deze spullen echt nog gaat gebruiken. Zeker in een schuur liggen allerlei zaken die je waarschijnlijk nooit meer zult gebruiken. Probeer eerlijk te zijn tegen jezelf. Bewaar niet teveel dingen die je ‘misschien ooit nog eens’ zult gaan gebruiken. Want ‘misschien ooit nog eens’ betekent meestal ‘nooit meer’.

Garage

Een garage is bedoeld om een auto in te parkeren. Echt? Ja echt :) Toch lukt dit in de meeste garages niet. Zeker niet als ze - zoals in mijn geval - zijn gebouwd in plaats van een schuur.

Als je een garage hebt die ook als schuur wordt gebruikt, lees dan het onderdeel Schuur door. Als jouw garage echt wordt gebruikt voor je auto, denk dan weer even na over de essentie van minimalisme.

Eén van de belangrijkste redenen om spullen weg te doen is dat je dan meer kunt genieten van de spullen die overblijven. Dus als jij alle troep die je toch niet gebruikt uit je garage verwijdert kan je eenvoudiger inparkeren en in- en uitstappen. Daar gaat het uiteindelijk allemaal om.

Speelgoed

Als je kinderen hebt, of kleinkinderen, puilt je huis waarschijnlijk ook uit van het speelgoed. Een groot deel daarvan wordt niet gebruikt. Omdat het niet meer bij de leeftijd past, omdat het toch niet zo leuk was, of omdat je eigenlijk geen plaats hebt voor die grote racebaan.

Overleg met je kind
De meeste kinderen zijn best voor rede vatbaar als je aangeeft dat de kast toch wel erg vol is nu. Het zijn meestal de ouders die de spullen niet weg kunnen doen. Het heeft veel geld gekost, je hebt het van oma gekregen of het ziet er toch nog prima uit...

Luister dus gewoon naar je kind. Als het weg mag, mag het weg. Kijk dan of je iemand kunt vinden die er wel blij mee is, dan is het wegdoen niet zo zwaar meer.

Verkoop het op marktplaats
Niet gebruikt speelgoed kun je natuurlijk ook gewoon verkopen op marktplaats. Het ruimt lekker op, iemand anders is er blij mee en je houd er ook nog wat aan over. Verkoop vijf dingen die je niet gebruikt en je kunt er één mooi ding voor terugkopen. Resultaat: meer ruimte en een blij kind.

Stel limieten
Wat soms goed kan werken is het stellen van limieten. Toen mijn zoontje niet meer in zijn bed paste door de vele knuffels, hebben we afgesproken dat hij er tien mocht bewaren. Dat werkte prima. De overige twintig heb ik een tijdje op zolder bewaard (als terugvalplan :). Maar hij had goed gekozen en heeft nooit meer gevraagd naar de knuffels die weg waren.

Deze methode werkt ook prima voor dozen met allerlei ondefinieerbare spulletjes. Vertel dat hij er tien mag houden en dat we de rest opruimen. Kinderen zijn dan prima in staat om een selectie te maken.

Bureau

Heb je thuis een bureau om aan te werken? Voor je bedrijf, school of hobby. Dan is het heerlijk als het niet vol ligt met allerlei troep.

Wat heb je echt nodig?
Begin eens met alles van je bureau af te halen. Maakt niet uit waar je het neerlegt, als het maar niet op je bureau is. Poets het even :) Vervolgens ga je alleen de zaken terugplaatsen die je écht op het bureau nodig hebt.

Bijvoorbeeld je computer, muis, telefoon.

Opruimen op pakafstand
De meeste zaken gebruik je niet continu. Denk aan een nietmachine, pennen, paperclips, etc. Berg die op in een lade. De zaken die je het meest gebruikt op pakafstand, bijvoorbeeld in de bovenste lade.

Zit de lade vol, dan moet hij worden worden geschoond. Maar plaats het niet terug op je bureau!

Ruim de lades op
Als je bureaulades hebt dan is het verstandig om die meteen op te ruimen. Begin met alles eruit te halen. Doe alle lades tegelijk om een beter overzicht te krijgen. Poets vervolgens de lades. Daarna ga je de spullen terugplaatsen die je vaak gebruikt.

Zorg ervoor dat de spullen die je het minst gebruikt onderaan of achteraan liggen en de spullen die je veel gebruikt bovenaan en vooraan.

Alles wat je over hebt doe je nu weg.

Probeer ‘papierloos’ te worden
Probeer zo veel mogelijk zonder papier te doen. We leven in het digitale tijdperk. Denk ook een beetje aan het milieu en schaf papier zoveel mogelijk af. Dat scheelt ook heel veel troep.

Lees voor meer info het hoofdstuk ‘Papieren’.

Papieren

Papier zorgt in veel huizen voor rommel. Bovendien neemt papier vaak heel veel kastruimte in waardoor je minder ruimte over houdt voor de spullen die je écht gebruikt.

Streef ernaar om ‘papierloos’ te worden
Als minimalist bewaar je alleen de dingen die je echt nodig hebt. Papier hoort daar bijna nooit bij. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, als je op school zit of in een band speelt bijvoorbeeld. Maar het meeste papier in huis is gewoon troep.

Denk aan het milieu
Naast de rommel die het oplevert is papier ook nog eens slecht voor het milieu. Er worden bomen voor gekapt wat slecht is voor de aarde en bovendien onnodig in het digitale tijdperk. Doe je papier dus weg voor recycling en probeer zo weinig mogelijk zelf te produceren (iedereen heeft e-mail tegenwoordig :)

Papier komt in allerlei varianten. Hieronder noem ik een paar bekende probleempunten.

Oude bladen, kranten etc.
Veel mensen bewaren oude tijdschriften, krantjes etc. Maar zeg eens eerlijk, wanneer is de laatste keer dat je ze hebt gelezen? De meeste bladen worden nooit meer gelezen. Doe ze dus gewoon weg. Staat er ergens een artikel in wat je wilt bewaren? Scheur dat dan uit en scan het desnoods, zodat je het digitaal hebt.

Handleidingen
Heb jij ook stapels handleidingen liggen? Kijk dan eerst eens of je de betreffende apparaten nog wel in huis heb. Vraag je van de andere af of je hem ooit nog gaat lezen. Wanneer is de laatste keer geweest dat je dit hebt gedaan? De meeste handleidingen kun je trouwens ook op internet vinden. Dus als je weet hoe een apparaat werkt mag die handleiding gewoon weg. Een klein voorbehoud voor spullen die je gaat verkopen. Misschien wil de koper er wel een handleiding bij.

Rekeningafschriften
Rekeningafschriften kun je tegenwoordig prima digitaal binnen laten komen. Heb je nog veel rekeningafschriften van vroeger liggen? Wat ga je daar nu echt mee doen? Lekker wegdoen dus.

Oude papieren van school
Ieder zijn ding, maar is het echt nodig om al die oude schoolschriften te bewaren. Kijk je er echt nog wel eens in? Als je echt iets wil weten over een bepaald onderwerp, Google is je vriend :)

Belangrijke papieren
Soms heb je papieren die belangrijk zijn (of lijken). Zoals verzekeringspapieren of contracten. Er is niets mis mee om een klein beetje papier te bewaren. Let er wel op dat je geen oude papieren hoeft te bewaren (zoals verzekeringspapieren van oude jaren). Bovendien kun je sommige papieren ook scannen of er een foto van maken. Dan heb je ze digitaal.

Digitale papieren
Het heeft mijn grote voorkeur om papieren digitaal te bewaren. Zorg er dan wel voor dat je ze (zeker de belangrijke papieren) eenvoudig kunt vinden en niet kwijtraakt. Sla ze bijvoorbeeld op in een speciaal mapje op Dropbox of Google Drive. Dan zijn ze eenvoudig te vinden en ben je ze niet kwijt als je computer of usb-stick kapot gaat.

Digitaal

Digitale troep is ook troep en daarvoor gelden dezelfde ‘regels’. Bewaar alleen wat je echt gebruikt en doe de rest weg. Dan kun je dingen veel eenvoudiger vinden.

Computer
Iedereen die langere tijd met een computer heeft gewerkt weet dat ze op een gegeven moment vollopen. Door programma’s en door bestanden. Het lastige bij een computer is dat het niet echt goed zichtbaar is. Maar je krijgt er op een bepaald moment wel last van. Doordat je computer trager wordt en je dingen niet meer kunt vinden.

Een paar tips:

  • Bekijk van elk programma op je computer of je het echt gebruikt. Heb je echt drie fotoprogramma’s nodig, of gebruik je er in de praktijk maar één? Doe alles wat je nooit gebruikt gewoon weg.
  • Creëer een goede mappenstructuur met duidelijke namen zodat je weet wat er allemaal op je computer staat. Neem dan af en toe een keer de tijd om een bepaalde map op te schonen. Verwijder alles wat je niet meer nodig hebt.
  • Gooi alle twijfelbestanden in één map en geef het de datum van vandaag. Waarschijnlijk kijk je er nooit meer in. Dan kan het na bepaalde tijd gewoon weg. Heb je ruimte genoeg op je computer dan kun je deze map zelfs laten staan (elke computer heeft een zoekfunctie voor als je echt iets kwijt bent). Maar dan staan deze bestanden in elk geval niet in de weg bij de mappen die je wel vaak gebruikt.

E-mail
De meeste mensen krijgen zoveel E-mail binnen dat ze door de bomen het bos niet meer zien. Zelf werk ik met een vrijwel lege inbox en dat is heerlijk.

Een paar tips:

  • Ga Gmail gebruiken. Je kunt er tot vijf e-mailadressen in kwijt. Het is een online service dus als je computer kapot gaat ben je niet alles kwijt. Bovendien heb je jouw mail altijd bij je, op elk apparaat en Gmail heeft het beste spamfilter in de markt.
  • Alle mails bekijken en weggooien wat je niet meer nodig hebt (99%) kost waarschijnlijk teveel tijd. Maar in Gmail kun je ook op ’archiveer’ drukken. Gmail heeft een hele goede zoekfunctie dus als je een mailtje zoekt heb je ‘m zo teruggevonden.
  • Meld je af voor vrijwel alle nieuwsbrieven. De meeste lees je toch niet, zeg eens eerlijk :) Onderaan een nieuwsbrief moet een afmeldoptie staan. Klik daarop bij elke nieuwsbrief die je vanaf nu binnen krijgt. Staat de afmeldoptie er niet, of blijven ze hem sturen, meld de mail dan als spam (knopje ‘Spam melden’).
  • Als je een mail binnenkrijgt kijk dan of je er iets mee moet doen. Lukt dat in twee minuten, doe het dan meteen. Zoniet, zet er dan een sterretje bij. Alles waar je niets mee hoeft te doen gooi je gelijk weg of archiveer je meteen.

Apps
De meeste tablets en telefoons staan vol met apps. De meeste gebruik je echter niet. Een paar tips:

  • Verwijder alle apps die je eigenlijk nooit gebruikt (opnieuw installeren kan altijd nog)
  • Wat je niet kunt verwijderen maar nooit gebruikt, stop dat in een mapje ‘Prullenbak’
  • Zet vergelijkbare apps in een mapje bij elkaar (Games, Sociaal, Nieuws, etc.)
  • Zet alles wat je het meest gebruikt op pagina 1, de rest op pagina 2 of 3. Meer heb je er echt niet nodig :)

Eten en drinken

Het is wat minder bekend, maar minimalisme kun je natuurlijk ook toepassen op eten en drinken. Laat ik meteen toegeven dat dit voor mij, als bourgondische Brabander, één van de moeilijkste onderdelen is :)

Waarom eet en drink je eigenlijk?
Vroeger in de oertijd aten en dronken mensen alleen om in leven te blijven. Je lichaam werkt nog steeds op die manier. Alleen eten en drinken we tegenwoordig ook omdat het gezellig en lekker is.

Helaas zijn veel lekkere dingen niet zo goed voor ons. Het is dan ook goed om eten en drinken iets meer te zien als iets wat je lichaam nodig heeft, en iets minder als entertainment.

Afvallen als minimalist
Als je wat overgewicht hebt (en ja, ik weet daar alles van :) dan weet je vast wel dat de meeste diëten niet echt werken. Al helemaal niet voor langere tijd. De boekenwinkels liggen vol met dieetboeken maar het enige dieet dat écht werkt is dat van de minimalist. In vier woorden:

Minder en gezonder eten

Minder eten betekent dat je niet gaat ‘over-eten’. Genoeg is genoeg. Dus niet nog een bord als je eigenlijk al vol zit. Gezonder eten is… ach dat hoef ik je echt niet uit te leggen ;-)

Mensen

Het onderdeel mensen is altijd wat lastig. Lastiger in elk geval dan het opruimen van spullen. Maar ook sommige mensen kunnen je leven aardig verzieken.

Als we even teruggaan naar de basis van minimalisme. Het idee achter minimalisme is dat je kijkt welke zaken waarde toevoegen aan je leven. Dat geldt ook voor mensen. Sommige mensen zijn heel waardevol voor je en daar wil je liefst meer tijd aan kunnen besteden.

Vanuit dat perspectief is het niet zo onlogisch als je eens wat minder tijd besteedt aan mensen die niet zo aardig zijn. Want alle tijd en energie die je daar in steekt kun je niet steken in de mensen waar je veel om geeft.

Het is heel lastig en soms lukt het gewoon niet (je collega’s zoek je bijvoorbeeld niet zelf uit). Maar probeer daar waar mogelijk ook je relaties eens met een minimalistische pet op te bekijken.

Activiteiten

Minimalisme gaat bijna altijd over spullen. Maar je kunt het evengoed toepassen op andere zaken zoals mensen of activiteiten. Het basisidee is hetzelfde, activiteiten die eigenlijk overbodig zijn of waar je geen plezier aan beleeft zou je moeten schrappen.

Breed begrip
Het lastige bij activiteiten is dat het heel breed is. Je kunt wel duizend activiteiten bedenken die overbodig zijn of niet leuk. Bovendien heb je ook te maken met andere mensen en sommige activiteiten vind je misschien niet leuk (bijvoorbeeld strijken) maar moeten wel gedaan worden.

Om toch minimalisme te kunnen toepassen op activiteiten wil ik je twee tips geven:

  1. Trek je niet teveel aan van wat andere mensen vinden
  2. Stel vast welke activiteiten essentieel zijn (en focus daarop)

Dat verdient wat toelichting.

1) Trek je niet teveel aan van wat andere mensen vinden
Soms doe je dingen die je eigenlijk niet leuk (meer) vindt. Maar je durft er ook niet goed mee te stoppen. Wat zullen andere mensen dan wel van je denken? Wat zullen ze zeggen?

Ook komt het voor dat iemand je vraagt om aan een bepaalde activiteit deel te nemen. Je hebt hier eigenlijk helemaal geen zin in, maar ja, wat is de reactie als je nee zegt?

Herken je dit? Dan raad ik je het boek van Sarah Knight aan, ‘the Life-Changing Magic of Not Giving a F**K.’ Op een leuke manier beschrijft ze hoe je om kunt gaan met dingen die je niet leuk vindt.

Waar het op neer komt is dat je vaker ‘nee’ gaat zeggen. En dat je jezelf wat minder druk maakt over wat anderen hiervan vinden.

De kunst is ook om nee te zeggen zonder dat op een lompe, botte manier te doen. Eén van de technieken die ze je leert is dat je het kunt gooien op een verschil van mening. Leuk, die make-up party die de vriendin van je broer organiseert. Maar jij hebt niet zoveel met make-up en bezoekt daarom nooit zulke avondjes...

2) Stel vast welke activiteiten essentieel zijn (en focus daarop)
Veel bekende minimalisten zijn bezig met spullen. Maar er zijn er ook die zich meer richten op activiteiten. Ze beschrijven het allemaal op hun eigen manier, maar als je daar doorheen kijkt, zie je één ding telkens terugkomen:

Focus op de essentie

Om een paar voorbeelden te noemen:

In zijn boek ‘Essentialism: The Disciplined Pursuit of Less’ stelt schrijver Greg McKeown dat maar een klein gedeelte van de activiteiten echt essentieel is. Hij adviseert om onderscheid te maken tussen de ‘vital few’, de paar zaken die er echt toe doen, en de ‘trivial many’, de vele zaken die nauwelijks van belang zijn.

Een andere schrijver, Richard Koch, beschrijft in zijn boek ‘The 80/20 way’ het bekende Pareto principe. Dat 80% van je resultaat wordt veroorzaakt door slechts 20% van je activiteiten. Zoek uit wat die 20% is en focus daarop.

Gary Keller gaat in zijn boek The ONE Thing nog een stapje verder. Hij heeft het over ‘extreme pareto’. Dus 20% van 20% van 20%. Net zo lang tot er één ding overblijft. Stel jezelf een doel en vraag je daarna voortdurend af ‘wat is het ene ding dat ik kan doen wat ervoor zorgt dat alle andere dingen eenvoudiger of overbodig worden?’

Er zijn nog meer voorbeelden te noemen, maar je begrijpt het punt. Sommige activiteiten leveren veel meer op dan andere. Als je een to-do lijstje hebt van tien punten staan er acht bij die nauwelijks bijdragen aan je doel. Focus op de één of twee die echt belangrijk zijn.

Website

Voor de meeste lezers zal dit niet interessant zijn. Maar ook als je een website hebt, bijvoorbeeld omdat je een eigen bedrijf hebt, kan je minimalisme heel goed toepassen.

Sterker nog, hiermee is mijn minimalistische avontuur begonnen. Als webdesigner vroeg ik me af waarom sommige websites veel mooier en professioneler overkomen dan andere. Maar als je er goed naar gaat kijken, dan zie je dat er gewoon minder op staat.

Toen ben ik eens op Google naar ‘minimalistische websites’ gaan zoeken. Ook wilde ik weten wat dit dan was, minimalistisch. Zo kwam ik erachter dat minimalisme voor sommige mensen ook een manier van leven was. Dit sprak me heel erg aan. Met als resultaat deze gids :)

Minimalistische website
Veel websites staan helemaal volgepropt met blokken tekst. Alleen wat de meeste mensen niet beseffen is dat die blokken tekst helemaal niet worden gelezen. Dus je dénkt veel informatie te geven, maar eigenlijk geef je minder informatie dan wanneer je het tot één zin had beperkt die wél wordt gelezen.

De conclusie?
Ook voor websites is het aan te raden om de uitgangspunten van minimalisme toe te passen. Vermeld dus alleen wat echt nodig is, en laat de rest weg. Je website wordt overzichtelijker en komt veel mooier en professioneler over.

Meer weten over minimalisme?

Toen ik voor de eerste keer iets hoorde minimalisme wilde ik er veel meer over weten. Dus ben ik boeken gaan lezen en websites gaan bekijken. Een deel van die boeken en websites heb ik ook gebruikt bij de research voor deze gids.

Hieronder vind je een opsomming. Uiteraard om iedereen de credits te geven die hij of zij verdient. Maar ook als tip voor jou, als je meer wilt lezen over minimalisme.

Bekende minimalisten

Over de auteur

De Minimalisme Gids is gemaakt door Hans Vorstenbosch. Minimalisme beschouw ik als een hobby. Maar je zou het ook een levenswijze kunnen noemen.

In het dagelijks leven hou ik me bezig met het maken en vindbaar maken van websites. Uiteraard gaat mijn voorkeur daarbij uit naar minimalistische websites.


Foto Hans Vorstenbosch